Hoe goed gaat het nu echt?
Is Jeroen Dijsselbloem, de nu demissionaire minister van financiën, nu zo slim of zijn wij, de kiezers, zo dom? Dijsselbloem heeft de afgelopen vier jaar keurig op de Nederlandse winkel gepast en we horen al maanden niets anders dan dat het weer goed gaat met de economie. Dan mag je verwachten dat de partij die de minister van financiën heeft geleverd daar bij verkiezingen een bonus voor opstrijkt. Maar niets was minder waar, zijn partij de PvdA werd in maart weggevaagd, en ging terug van 38 naar 9 zetels.
Nu zit de sociaal-democratie internationaal in de hoek waar de klappen vallen, maar je kunt je afvragen of er dan helemaal geen relatie meer is tussen ogenschijnlijk solide financieel beleid en de politieke keuze in het stemhokje in een land dat nuchter heet te zijn. Dijsselbloem haalde vorige week zijn gram, op de derde woensdag in mei, waarop de ministeries hun jaarverslagen presenteren. Op deze jaarlijkse ‘Verantwoordingsdag’, ook wel gehaktdag genoemd, publiceert de Algemene Rekenkamer het verslag van de controles op die jaarverslagen. Dus alle cijfers verantwoord op een rij.
Robuust
Het werd overwegend een goednieuwsshow: over de staatsschuld die sterker dan verwacht afneemt, over de werkloosheid die blijft dalen en over het economische groeicijfer dat nu zelfs een robuust karakter begint te krijgen. De Nederlandse economie is in 2016 met 2,2 procent gegroeid, het hoogste groeitempo sinds het uitbreken van de crisis in 2008. Het aantal werklozen daalde met 75.000 personen en het werkloosheidspercentage naar 5,4 procent, het laagste niveau sinds eind 2011, zo werd bekendgemaakt.
Zuur dat de partij die de minister van Financiën heeft geleverd op geen enkele manier door de kiezer is beloond voor het economisch herstel. Tenminste, als je er vanuit mag gaan dat die relatie er is. Premier Rutte heeft er een handje van om de groei schaamteloos toe te rekenen tot het gevoerde kabinetsbeleid. Maar daar valt wel wat op af te dingen. Het kabinet heeft naast drastische bezuinigingen en verhoging van de belastingen zeker belangrijke hervormingsbesluiten genomen: beperking van de hypotheekrenteaftrek, verhoging van de pensioenleeftijd en hervorming van de zorg. Van deze maatregelen is de economie echter niet beter geworden. Het rigide zorgbeleid had juist een negatief effect op de werkgelegenheid. En van halvering van de thuiszorg wordt de economie ook niet meteen sterker. De maatregelen op hypotheek- en pensioengebied verbeteren pas op termijn de overheidsfinanciën, maar missen een direct positief effect op de economie.
Recessie
Door hard te bezuinigingen in crisistijd duurde de recessie langer dan nodig was en komt het herstel dankzij vliegwieleffecten nu pas echt op gang. De werkloosheidscijfers zijn niettemin nog steeds hoog. In 2008 waren er ongeveer 300.000 werklozen, daar ligt het huidige aantal van 473.000 (begin februari) nog ruim boven. Bovendien hanteert het CBS sinds 2015 de internationale definitie van werkloosheid met als leeftijdscriterium voor de beroepsbevolking 15 tot 75 jaar (was 15-65). Ook hoort nu iemand tot de werkzame beroepsbevolking als hij of zij minstens 1 uur per week werkt (was 12 uur). Dit heeft het Nederlandse werkloosheidscijfer in 2015 omlaag gebracht, maar zonder dat de werkgelegenheid is verbeterd.
Misschien had een goede vakminister als Dijsselbloem zo’n afstraffing bij de verkiezingen niet verdiend, maar ook de mooie economische cijfertjes kunnen niet verhullen dat de PvdA zich van zijn natuurlijke aanhang heeft vervreemd.
Opinie, 23 mei 2017
INTERESSANTE LINKS
SCHAKEN
hsghilversum.nl
KRANTEN
gooieneemlander.nl