Schaakfamilie 1, 2 en 3 op NK’s
Lucas van Foreest is gistermiddag in Amsterdam verrassend Nederlands kampioen schaken geworden door zijn broer Jorden in de barrage met snelschaakpartijen te verslaan, met 1,5-0,5.
De tiebreak was nodig omdat beiden in de achtkamp gelijk waren geëindigd met 5 uit 7. In de broedertwistfinale wist Lucas (18) de tweede partij met zwart te winnen, in het eerste vluggertje kwam Jorden (20), niet verder dan remise. De oudste broer werd in 2016 Nederlands kampioen, net als Lucas nu bij zijn NK-debuut.
In het gelijktijdig gehouden NK vrouwen legde hun jonge zus Machteld van Foreest (11) beslag op de gedeelde derde plaats, achter kampioen Iozefina Paulet en Rosa Ratsma. De Groningse familie Van Foreest koos bewust voor maximale talentontwikkeling van hun zes kinderen door hen thuisonderwijs te geven.
HMC, Sport, 8 juli 2019
De nummer een van de wereld
De meeste favorieten zijn in de A-groep van het HSG-Open 2018 begonnen met een overwinning, grote verrassingen bleven uit. Ook Machteld van Foreest won haar partij, op de dag dat bij KNSB-leden het jongste nummer van Schaakmagazine op de mat viel, het bondsblad van de Nederlandse schaakbond. Machteld siert met een mooie glimlach de cover van het tijdschrift naar aanleiding van de twee NK-jeugdtitels die ze vorige maand in de wacht wist te slepen.
Door deze prestatie en haar optreden in het Limburg Open maakte ze een elosprong die haar op de nummer 1 positie van de wereld bracht van meisjes tot en met 12 jaar.
Was ooit eerder een Nederlandse schaakster nummer een van de wereld, in welke leeftijdscategorie dan ook?
Dacht het niet.
Laten we het statistiekje er eens bij pakken. Met haar FIDE-rating van 2123 van juni 2018 is ze de nummer 26 van alle schakers in de wereld onder twaalf jaar. Dat betekent dat er op de hele wereld 25 jongens rondlopen die jonger zijn dan twaalf jaar en een hogere rating hebben dan Machteld. In Europa lopen er maar negen van dit soort slimme knapen rond en in Nederland niet een.
Wat betekent deze indrukwekkende statistiek voor de toekomst. Daar zijn natuurlijk prachtige bespiegelingen over te houden. Trek de lijn in de leeftijd/prestatiecurve maar door. Dan kom je vast wel op iets heel bijzonders uit.
Ter illustratie een herinnering mijnerzijds aan een schakend meisje dat toen als wonderkind werd gezien.
Ik speelde in 1983 een partij tegen haar in de eerste ronde van het Laszlo Toth Herdenkingstoernooi in de Hongaarse provinciestad Kecskemet. Zij werd gevolgd door een camerateam van de Hongaarse televisie, want zij was als veertienjarige schaakster een fenomeen, ze had al een internationale elo van 2275.
Toen de cameraploeg weg was, kwamen de zetten snel op het bord, net als de inhoud van een flesje cola dat omviel waardoor het bord kleverig werd. Na mijn dertiende zet in een modevariant uit die tijd van de Tarrasch bood het meisje van veertien remise aan. Ik nam het aan.
De naam van dat meisje was Zsuzsa Polgar, de oudste van drie schaakzussen uit Boedapest die wereldberoemd zouden worden. Zij werd in 1991 de eerste vrouw die de algemene grootmeestertitel verwierf door de hiervoor benodigde normen te scoren. Er waren al wel andere vrouwen met de titel, maar die werden door jurering door de FIDE toegekend. In 1996 werd zij wereldkampioen bij de vrouwen.
De vraag die zich nu opdringt is natuurlijk, kan Machteld ook een internationale elorating bereiken van 2275 als ze over een paar jaar veertien is? Nu is ze tien, ze wordt in augustus 11. Het antwoord moet haast wel ja zijn, dat gaat ze vast halen.
De vervolgvraag is dan natuurlijk of ze net als de oudste Polgarzus dus ook grootmeester en zelfs wereldkampioene kan worden. Daarmee begeven we ons natuurlijk op glibberig terrein, er kan nog zoveel gebeuren.
Maar dat ze op koers ligt voor iets moois, iets groots en nog nooit eerder vertoond in het Nederlandse vrouwenschaak, dat lijkt wel zeker.
Website HSG Open, 22 juni 2018
Vijf jongens en een meisje
Genialiteit is een kwestie van opvoeding. Met deze overtuiging begon een Hongaarse onderwijspsycholoog een experiment met zijn drie dochters, waarbij de opvoeding volledig in het teken zou staan van de schaakontwikkeling van de drie meiden. Het experiment is geslaagd: Judit Polgar bereikte de top tien van de wereld, Zsuzsa Polgar werd wereldkampioen bij de vrouwen en Zsofia behaalde de internationale meestertitel.
Nederland kent ook zo’n familie, met zelfs zes kinderen, vijf jongens en een meisje: de Groningse schaakfamilie Van Foreest. Ook in dit gezin staat alles in het teken van het schaken. De kinderen gaan niet naar school, krijgen onderwijs thuis. Jorden van Foreest (18) verdedigt de komende week in Amsterdam zijn Nederlandse schaaktitel, zijn broer Lucas (16) is ook al een zeer sterke schaker. Machteld (9) is in haar schaakontwikkeling verder dan haar broers op deze leeftijd waren. Ze weet zeker dat ze grootmeester zal worden.
NPO 2, 20.25 uur. ‘De stelling Van Foreest, een schaakfamilie’
HMC, 26 juni 2017
Machteld
De bekendste deelnemer aan het HSG Open 2017 is misschien wel Machteld van Foreest, negen jaar jong. Het klinkt gek, maar geen van de andere spelers heeft al zoveel media-aandacht gehad als zij.
In De Telegraaf verscheen onlangs een groot interview met haar nadat zij als negenjarige algemeen jeugdkampioen van Nederland tot twaalf jaar was geworden.
Afgelopen week schoof ze aan tafel bij de talkshow van Eva Jinek, samen met een van haar vijf broers en haar vader Nicky. Aanleiding was de documentaire die maandagavond op de televisie wordt uitgezonden over de bijzondere schaakfamilie Van Foreest. Oudste telg, Jorden, is de jongste grootmeester uit de Nederlandse geschiedenis. De komende week verdedigt hij zijn Nederlandse titel.
Heel bijzonder zoveel media-aandacht voor zo’n jong meisje. De openingszet van een toernooi wordt vaak verricht op het bord van de sterkste speler, maar als Machteld zich onder de deelnemers bevindt, dan wordt dat natuurlijk anders. Althans vrijdagmiddag bij de opening van het 12e HSG Open, toen sportwethouder Floris Voorink van Hilversum haar bord uitkoos.
Machteld heeft een rating van 1822, heel bijzonder voor een negenjarige. Maar of dat voldoende is voor inschrijving in de A-groep van een toernooi als het HSG Open is misschien de vraag.
Je zou er wellicht iets tegen kunnen inbrengen. Iets in de trant van een ‘tere kinderziel’ en ‘voorzichtig brengen’. Is de B-groep misschien verstandiger, informeerde de organisatie voor het begin van het toernooi nog voorzichtig.
Niks daarvan, ook haar trainers zouden geadviseerd hebben dat ze tegen zo sterk mogelijke tegenstanders moet spelen. Voor elk kind is dit natuurlijk anders, er lijkt in elk geval goed over te zijn nagedacht.
Machteld is op papier de zwakste deelnemer van de A-groep, ze verloor vier keer achter elkaar. Ze lijkt er goed tegen te kunnen, mentaal kan ze kennelijk al een hoop hebben. En als het inderdaad zo is dat je van een nederlaag meer leert dan van een winstpartij, dan komt het vast wel goed.
In het gezin Van Foreest draait zo’n beetje alles om schaken. Waarbij er geen ruimte is voor een normale schoolgang van de kinderen. Dat kan op een effecientere manier worden opgelost, met maximale ruimte voor talentontwikkeling.
Hoe het er toegaat in deze bijzondere schaakfamilie is in de documentaire te zien.
Website HSG Open, 25 juni 2017