Gevalletje wederzijdse schaakblindheid

De schaakwereld beleefde zaterdag een van de meest bizarre momenten uit de geschiedenis van het wereldkampioenschap. Wereldkampioen Carlsen versteende achter het bord na een grove fout die hem de partij en mogelijk ook de wereldtitel had kunnen kosten.
Anand merkte de lichaamstaal niet op en zag ook de simpele weerlegging op het bord niet. Wederzijdse schaakblindheid op het allerhoogste niveau. Carlsen won de partij alsnog en leidt nu met 3,5-2,5.
Een speler kan zo gefocust zijn op een ingewikkeld plan dat hij een simpel maar essentieel detail over het hoofd ziet. Carlsen stond zaterdag heel goed toen hij achteloos 26. Kd2 speelde, waarmee hij zijn koning op een mijnenveld plaatste. Hij liet hiermee een simpele tactische combinatie toe. Tijdnood, miscalculatie of een vingerfout door verwisseling van zetten speelden hierbij geen enkele rol. Vergelijk het met iemand die tankt, keurig afrekent en dan wegrijdt met de slang nog in tankopening.
Pech voor de volgers op internet, het gebeurde juist op het moment dat er een pauze was ingelast in de online registratie van de partij op de toernooiwebsite. Door de camera-instelling was alleen het bord zichtbaar plus een deel van de armen van de spelers.
Nog net te zien was hoe Carlsen verstijfde bij het noteren van zijn zet. Hij schreef Kd op het notatiebiljet, maar maakte het schrijfwerk niet af. De hand, de pen, de schrijfbeweging die stokt, het had een Hitchcock-scène kunnen zijn. Op dat moment moet hij zich gerealiseerd hebben dat hij zijn wereldtitel te grabbel had gegooid. Even later voltooide hij de notatie door een 2 achter Kd te zetten. Een minuut lang moest hij met een stalen gezicht wachten op het antwoord van Anand.
Carlsen gaf toe dat hij extreem veel geluk heeft gehad. Hij was ‘totaal in paniek’, zei hij na afloop. Of hij zich realiseerde dat hij veel landgenoten een hartverzakking had bezorgd?, vroeg de verslaggeefster van de Noorse televisie die de match live uitzendt. Ja, dat kon Carlsen zich wel voorstellen. Hij was enorm opgelucht dat zijn fout onbestraft bleef. Blij was hij niet, alleen opgelucht. Hij geneerde zich ten opzichte van zijn tegenstander, oogde als verslagen. Anand besefte meteen welke kans hij had gemist, vlak nadat hij de zet had gespeeld die hij al had gepland, zonder rekening te houden met het onverwachte geschenk van Carlsen. Daarna moest Anand verder spelen in de wetenschap niet van het buitenkansje te hebben geprofiteerd, een onmogelijke opgave. De partij duurde nog maar tien zetten.
Als een dood vogeltje zat Anand bij de persconferentie. Vandaag zal blijken of hij voldoende is hersteld van het zeldzame blunderdrama dat de loop van de schaakgeschiedenis had kunnen veranderen.

HMC, Sport, 17 november 2014

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Schaak Wereldkampioenschap