Degradant, clubkampioen en simultaangever
Terugblik op een bewogen schaakjaar
Met gemengde gevoelens kijk ik terug op het schaakseizoen 2017-18. Met als dieptepunt de degradatie van HSG 1 uit de tweede klasse van de KNSB. Mijn persoonlijke score was teleurstellend, ik kon niet belangrijk voor het team zijn, zoals dat zo mooi heet.
Het clubkampioenschap dat ik in juni wist binnen te slepen maakt veel goed. Hoogtepunt? Nee, dat was mijn debuut als simultaangever, waarover later meer.
De laatste jaren is het binnen HSG gebruikelijk dat de clubkampioen op de verenigingssite verslag doet van zijn triomftocht, of wat daar voor kan doorgaan. De clubtitel levert niet alleen een wisselbeker op maar ook notering op de Lijst der Lijsten, het complete overzicht van HSG-clubkampioenen sinds 1887. De overtreffende trap van eeuwige roem.
De strijd om het clubkampioenschap mondt bij HSG uit in de play-offs, een zeskamp. Bij gelijk eindigen beslist de plek op de ranglijst voor het begin van deze finale.
Dit niet onaanzienlijke voordeel viel mij toe, ten opzichte van alle andere spelers die dus voor de titel een half punt meer moeten scoren. De loting viel ook nog gunstig voor mij uit: drie keer wit. Aangezien ik ook de hoogste elo heb van het zestal, ontkwam ik er niet aan om mijzelf tot de favorieten te verklaren, ondanks de miserabele vorm waar ik al enige tijd mee worstelde.
Andere kanshebbers: natuurlijk Herman, de titelverdediger die de laatste jaren weet te pieken tijdens de play-offs, mede door zich grondig op z’n tegenstanders voor te bereiden.
Guido stond ook op mijn lijstje: het moet natuurlijk een keer afgelopen zijn met de praktijk van de laatste jaren dat zestigplussers onderling de clubtitels bij HSG verdelen. Guido lijkt de eerste aangewezene om die trend te doorbreken. Ik hield echter ook rekening met veteraan John Markus die altijd gevaarlijk kan zijn, zelfs tegen Anish Giri, zes jaar geleden in de Meesterklasse. Johan en Yvette achtte ik tot uitschieters in staat, maar ik rekende ze niet tot de kanshebbers.
Ronde 1.
Met wit tegen Johan die de laatste tijd ook met een vormcrisis kampte. Na een slordigheidje in de opening (pionverlies) wist ik gelijk spel te krijgen. Na dameruil kon ik profiteren van zwaktes op donkere velden. Technisch/strategisch een behoorlijke partij, 1-0. Klik hier om de partij na te spelen.
Ronde 2.
Met zwart tegen Guido, die in de eerste ronde hardhandig verloor van John. Het werd een boeiend gevecht waarin beide spelers in hevige tijdnood kwamen. Elke uitslag was mogelijk geweest. Guido miste een niet zo makkelijk te vinden winnende voortzetting en raakte even later een paard kwijt: 2 uit 2. Klik hier om de partij na te spelen.
Ronde 3.
Ik zou met wit tegen Herman moeten, maar die partij werd uitgesteld. In plaats daarvan speelde ik alvast ronde 4, met zwart tegen John. Ik kwam niet in mijn spel, John speelde goed. ik verloor kansloos en dacht dat ik de titel nu wel kon vergeten, 2 uit 3. Klik hier om de partij na te spelen.
Ronde 4.
Nu dan met wit tegen Herman, die zijn uitgestelde partij tegen John had weten te winnen, en inmiddels op 3 uit 3 stond. De Van Engen-express leek weer goed op stoom te geraken. Bij winst zou ik echter op gelijke hoogte komen en weer volop kansen hebben op de titel. In het middenspel leverde een ernstige fout van Herman mij een pluspion op, en daarmee ook de overwinning, 3 uit 4. Klik hier om de partij na te spelen.
Ronde 5.
Met wit tegen Yvette die zich overtuigend voor de play-offs wist te plaatsen, na de hele competitie uitstekend bovenin te hebben meegedraaid. Herman moest het met zwart opnemen tegen Guido en verloor. Daarmee lag de titel voor mij op papier voor het grijpen. Remise zou al volstaan, het werd zelfs een vol punt, 4 uit 5. Klik hier om de partij na te spelen.
Simultaan bij KLM/Pegasus
Zo werd ik toch nog clubkampioen, zonder de focus die ik drie jaar geleden wel had. Het was voorzitter Martin Koekkoek, zo zei hij bij zijn felicitatie, opgevallen dat ik dit seizoen veel met andere dingen bezig was. Dat klopt ook wel, met name in het digitaliseren van ons jubileumboek Mat in de Mediastad en het opzetten van de gelijknamige website ging veel meer tijd en energie zitten dan ik had gedacht.
Voor HSG was de degradatie van het eerste team uit de tweede klasse van de KNSB natuurlijk een domper, maar die hadden we wel zien aankomen. Pluspunten zijn er uiteraard ook: de schitterende dag met het Tata-circus in Beeld en Geluid, het succes van de jeugdafdeling, de uitverkiezing tot Club van het Jaar en wederom een prachtig HSG Open, met alles eromheen.
En hiermee is de koek voor mij persoonlijk nog niet op. In april mocht ik mijn debuut beleven als simultaangever tegen clubschakers.
Ik werd hiertoe uitgenodigd door de Amstelveense club KLM/Pegasus. Waaraan ik de uitnodiging heb te danken, is mij een raadsel gebleven. Eerst hield ik de boot nog een beetje af (,,Dat is toch meer iets voor een meester of grootmeester?”), maar na een tweede telefoontje besloot ik ervoor te gaan. Het leek mij een aardige zelftest. Ik had het wel eens eerder gedaan, maar dat waren geen gezelschappen van clubschakers. Dus appeltje-eitje.
Het honorarium was meer dan genoeg, een envelop en een goede fles. Ik had geen idee hoe ik het er vanaf zou brengen, ook gezien mijn wankele vorm.
En of het voor de Amstelveense clubspelers wel leuk zou zijn? Aanschuiven tegen een kleine krabbelaar in plaats van een meester en grootmeester die de afgelopen jaren langskwamen (Bosboom, Van Wely, Böhm). Dat moest ik maar niet als mijn probleem zien, besloot ik. En gelukkig heb ik de foto’s nog, die verraden een geanimeerde sfeer.
Mijn voorbereiding bleef beperkt tot wat ik in mijn e4-partijen tegen 1. …, e5 en 1. …, c5 zou gaan spelen. Ik koos voor het Weens (bleek een goede keuze) en voor Siciliaans met b2-b3 op de tweede of derde zet (bleek een slechte keuze).
Er waren negentien deelnemers, de meesten met een rating van 1300-1600 en een enkele 1800+-speler. Grote missers bleven mij bespaard, meer dan een pion heb ik materieel gezien niet weggegeven. Die partij wist ik nog net remise te houden.
Toen ik al een paar uurtjes bezig was en nog weinig slachtoffers had kunnen maken, besloot ik elk remisevoorstel aan te nemen. Mijn rondetijden moesten sneller om de tegenstanders meer onder druk te zetten. Dat lukte, na vier uur spelen was het resultaat: dertien overwinningen, zes remises, nul nederlagen. Daar kon ik mee thuiskomen, zeker toen de goede fles ook nog eens een Barolo bleek te zijn.
Ik was wel volledig uitgeput, moest mezelf helemaal leegtrekken. Dat is waarschijnlijk het verschil met een (groot)meester: die is sneller terug in de stelling als hij weer aan een bord verschijnt, herkent meteen de dominante factor. Ook als het niet meer dan twintig seconden per keer is, cumulatief zal het verschil in energieverbruik vast enorm zijn. Grootmeesters wekken de indruk fluitend en met twee vingers in de neus hun rondes te doen, voor mij was het harken.
Grootmeesters delen hun ervaringen van hun simultaans nauwelijks, althans voor zover mij bekend. Ik heb wat speurwerk gedaan en ik kwam bij Kasparov terecht die wel heel ver gaat in het opleggen van randvoorwaarden aan een door hem te verzorgen simultaan.
Spelers met een elo van 2000 of meer mogen niet aanschuiven, ook geen spelers die ooit 2000 of hoger hebben gehad. Zulke deelnemers verpesten de spirit van een simultaan, aldus de oud-wereldkampioen. Ik denk dat hij bedoelt dat sterkere spelers waarschijnlijk op gespannen voet staan met zijn ego en reputatiedrang of zelfs -dwang.
Moet ik als 2100-speler bij een eventuele volgende uitnodiging ook een bovengrens hanteren, puur in de geest van het evenement? Wat een kul, voor Kasparov geldt een score van 24 uit 25 waarschijnlijk al als een nederlaag. Gelukkig heb ik daar geen last van, ik hoef er natuurlijk ook niet van te leven.
Dus als de mogelijk sterkste schaker ooit hier in de buurt een simultaan komt geven, dan mag ik niet meedoen. Ik schiet meteen onbedaarlijk in de lach, want dit biedt ruimte voor de volgende conclusie: KASPAROV IS BANG VOOR MIJ!
Andersom, geen enkel probleem. Neem gerust plaats, Garry.
De foto’s zijn van Hans ten Hagen
Website HSG, juli 2018