Verdeeldheid is het enige wat Europa bindt

Eurocommissaris Frans Timmermans waarschuwde al in zijn recente boekje ‘Broederschap’ voor een ‘bijna perfect storm’ die Europa dreigt te gaan teisteren. Diverse regeringleiders deden er deze week een schepje bovenop, op het World Economic Forum in Davos.
De Europese Unie kan wel eens heel snel uit elkaar vallen als er niet snel een oplossing komt voor de vluchtelingencrisis, luidde de boodschap.
“Het Europese project kan sterven, niet binnen tientallen of enkele jaren, maar heel binnenkort als we geen antwoord vinden op de vluchtelingenstroom en het toegenomen veiligheidsrisico.” Dit zei de Franse premier Manuel Valls.
,,Ik ben niet naïef, maar mijn argument naar voormalige Oostbloklanden die niet willen meewerken is dat als we hier niet uitkomen de hele EU op het spel staat, te beginnen met het paspoortvrije reizen (Schengen).” Aldus de Zweedse premier Stefan Lofven.
Het gebrek aan solidariteit is het enige wat de lidstaten van de Europese Unie nog bindt. Oostenrijk kondigde deze week aan ook een hek te bouwen tegen de stroom vluchtelingen, nadat buurland Hongarije dit al eerder deed.
Wenen heeft ondertussen ook een limiet gesteld aan het aantal vluchtelingen dat nog naar binnen mag, 37.500. Waarmee de afspraak van de EU-lidstaten om 160.000 vluchtelingen die nu in Italië en Griekenland verblijven te herverdelen nog meer onder druk komt te staan. Door de weigering van landen in Midden-Europa om vluchtelingen op te nemen was dit al niet haalbaar.

Afdrijven

Brussel heeft het in het oosten al aan de stok met Polen en Hongarije die steeds verder afdrijven van West-Europa met toenemende controle van de staat over de media en rechterlijke macht. Brussel dreigt Polen met harde maatregelen. Veel harder dan het eerder vergeefs met Hongarije deed, een land waar de eenpartijstaat nieuwe stijl al is ingevoerd.
Uit de westelijke flank komt de dreiging van een Brexit, maar misschien is dat nog wel het minste probleem. De Britten denken ten onrechte beter af te zijn buiten de EU. Economisch is de EU voor Groot-Brittannië echter veel belangrijker dan andersom. Van een ‘splendid isolation’ zal geen sprake zijn, daarvoor waarschuwt ook het Britse bedrijfsleven. Maar met een onderhandelingspartner die al op de grond ligt, zou Londen uit zelfoverschatting zijn hand wel eens kunnen overspelen.

HMC, opinie, 23 januari 2016

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Internationaal

Europa: samen voor ons eigen

Het miljarden-pokerspel in Brussel leek gedoemd om alleen maar verliezers op te leveren, maar zoals gebruikelijk bij dit soort Europees crisisoverleg over begroting en herstelfonds bleken er na afloop toch weer uitsluitend winnaars te zijn.
Premier Rutte speelde bekwaam risicoloos op winst, liet alle kritiek van zich afglijden en sleepte voor Nederland voor honderden miljoenen aan kortingen binnen. Een droomstart voor de verkiezingscampagne. Rutte wist ook een soort noodrem op subsidies zonder hervormingen in te bouwen. Maar bemoeienis van het ene EU-land met de binnenlandse politiek van een ander EU-land ligt heel erg gevoelig. Het zal er in de praktijk niet gauw van komen.
Hetzelfde geldt voor sancties tegen Polen en Hongarije die hun rechtsstaat corrumperen en daarmee ook de kernwaarden van de EU. Hiermee zal het na de afgezwakte tekst ter voorkoming van een veto van deze landen zo’n vaart niet lopen en blijft EU-geld naar Warschau en Boedapest stromen.
Iedereen heeft wel een beetje gelijk, maar niemand volledig. Het past Italië niet zijn hand op te houden en gelijktijdig de pensioenleeftijd te verlagen. Het past belastingparadijs Nederland niet het belastingregime van Zuid-Europese landen te kritiseren. Elke dollar die Nederland wint met het faciliteren van brievenbusfirma’s en kamerplantkantoren, betekent vijf euro minder belastinginkomsten in andere EU-landen waar multinationals hun omzet halen, aldus het netwerk Tax Justice.
‘Verenigd in verscheidenheid’, is het edele EU-motto. ‘Samen voor ons eigen’ is realistischer, al is het begin van een vorm van EU-belastingheffing zeker bemoedigend.

Mediahuis, Regionale Dagbladen, Commentaar, 22 juli 2020

Lastige eindspelen

De EU staat deze week voor de taak om simultaan op politieke schaakborden twee lastige eindspelen tot een goed einde te brengen. De geduchte tegenstand komt op bord 1 van de Britten, op bord 2 van Hongarije en Polen.
Vooral in het Brexit-duel op het eerste bord is de tijdnoodfase al aangebroken, dus de spanning stijgt de komende dagen naar een climax. Want op 31 december valt hoe dan ook de vlag, ten teken – in schaakjargon – dat de bedenktijd is overschreden. Oftewel – in Brexitjargon – no deal. En dus chaos en alleen maar verliezers.
We herkennen het beeld uit de eerder gespeelde potjes van de afgelopen vier jaar met het Brexit-gambiet: wel, geen akkoord, bijna, nee toch niet, etc. etc. Maar nu gaat het om het definitieve eindspel. Het beste advies aan de Brusselse secondanten is misschien dat premier Boris Johnson een zwaarbevochten remise moet kunnen uitleggen als een daverende overwinning, hoewel daarvan feitelijk geen sprake is. Brussel moet Johnson misschien iets gunnen, hoewel hij het niet verdient. Maar tegelijkertijd wel de poot stijf houden met betrekking tot de visrechten, essentieel voor het Nederlandse en Franse visserijwezen.
De stelling op het tweede bord, met als inzet de EU-meerjarenbegroting en het coronaherstelfonds, bij elkaar opgeteld een bedrag van 1.800 miljard euro, lijkt iets minder kritiek. Voor Brussel zijn de mogelijkheden nog niet uitgeput om de blokkadestrategie van Warschau en Boedapest te breken. In eerste instantie met de rechtsstaattoets, die wordt gekoppeld aan de uitkering van EU-gelden. Hongarije en Polen verzetten zich hiertegen. Ze dreigen geld mis te lopen omdat zij te ver zijn afgegleden van de democratische kernwaarden van de EU.
Hier wreekt zich een weeffout in het EU-reglement. Landen die tot de unie willen toetreden moeten aan strenge voorwaarden voldoen. Eenmaal binnen zijn er nauwelijks sancties als landen op het gebied van een vrije pers en onafhankelijke rechtspraak uit de bocht vliegen, zoals met Hongarije en nu nog in mindere mate met Polen het geval is.
Op dit politieke schaakbord past de EU een compromisloos strijdplan, desnoods plan B: verder gaan met begroting en herstelfonds zonder deze twee landen.

Mediahuis, Regionale Dagbladen, Commentaar, 8 december 2020