Gaskraan moet nog meer dicht

Het is de primaire taak van de overheid om de veiligheid van de inwoners te garanderen, ongeacht in welke provincie je woont. De eerste plek waar een inwoner zich veilig en geborgen moet kunnen voelen is de plek onder het eigen dak. Aan die voorwaarde is in Gro- ningen niet voldaan.

In 1963, slechts vier jaar na de ontdekking van de gasbel bij Slochteren, werd al gewaarschuwd voor forse bodemdaling door gaswinning. Maar pas in januari 2015 kwam de Onderzoeksraad voor Veiligheid in een vernietigend rapport tot de conclusie dat de overheid en de NAM jarenlang de veiligheid van bewoners hebben verwaarloosd. De NAM heeft de Groningers excuses aangeboden maar ontkent willens en wetens de veiligheid te hebben veronachtzaamd en acht zich niet schuldig aan alle ellende. We hebben zoiets eerder gehoord, van Shell, onderdeel van de NAM, in verband met de oliewinning in Nigeria.

Minister Kamp van economische zaken heeft met iets meer overtuiging een boetekleedje aangetrokken. ,,Het spijt mij zeer dat er onvoldoende aandacht is geweest voor de veiligheidsbelangen van de mensen”, zei hij begin mei.
Met het gasbesluit van deze week draait hij de gaskraan verder dicht dan verwacht: hij is dus eindelijk opgeschoven in het zoeken naar een evenwicht tussen de veiligheid vande Groningers en het landsbelang, de optelsom van economische motieven, het garanderen van de gasleverantie aan Nederlandse huishoudens en buitenlandse partijen. Dat is bemoedigend, maar niet het eindstation. Ook het Staatstoezicht op de Mijnen toonde zich deze week stellig over de gevaren: pas bij het terugdraaien naar 20 miljard kuub per jaar – Kamp gaat nu op 30 miljard kuub zitten – zijn de risico’s voor de bevolking ‘acceptabel’, wat dat ook betekent. De minister verdient lof, ter aansporing om de gaskraan nog verder dicht te draaien.
De staat is verplicht de burgers te beschermen, dat is ook de kern van het opmerkelijke vonnis van de rechter deze week in de door Urgenda aangespannen zaak over de taak van de overheid om de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent terug te dringen in 2020. Een revolutionair vonnis dat wereldwijd de aandacht trok. Zouden de Groningers al contact hebben gezocht met de advocaat van Urgenda?
Willem-Alexander Aan het gasbesluit ging vorig weekeinde – toevallig of niet – een ‘geheim’ bezoek van koning Willem-Alexander aan Groningen vooraf. Hij heeft dit eerder gedaan, om in de luwte te kunnen praten met gedupeerden. Deze keer liet hij zich informeren over de dertiende-eeuwse Mariakerk in Uithuizermeeden die is hersteld van bevingschade. Groningen heeft de grootste concentratie romaanse kerken in Europa. Deze middeleeuwse monumenten hebben flink te lijden onder de trillingen. Dat met de gaswinning in Groningen ook uniek cultureel erfgoed op het spel staat, heeft tot nu toe veel te weinig aandacht gekregen.
Het nieuwe gasbesluit kost de staatskas 1,2 miljard euro. De gasopbrengsten van de overheid zijn vooral besteed aan de sociale zekerheid, in populistisch jargon heet dat ‘verjubeld’. Een ander deel is aangewend voor infrastructurele projecten, de meeste in de Randstad. Zoals de Betuwelijn, waarvoor ‘verkwisting’ de juiste term lijkt. Het geringste aantal projecten is uitgevoerd in Groningen, het wingewest dat niet de lusten, maar wel de lasten van de gaswinning ondervindt. Dat besef van onrecht begint gelukkig nu in bredere kring door te dringen.

HMC, Opinie, 27 juni 2015

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Economie