Hype schooljeugd
De fidget spinner is ook op Nederlandse scholen aan een onstuitbare opmars bezig. Het is het nieuwste hebbedingetje voor scholieren.
Bij speelgoedwinkels in ons land staan sinds het begin van de meimaand soms lange rijen kinderen voor de kassa om de apparaatjes die tussen de vijf en tien euro kosten af te rekenen. Iedereen moet er een hebben. Sommige leerlingen hebben al slim geanticipeerd op verwachte schaarste en hebben zelf een voorraadje spinners ingeslagen die ze met winst aan klasgenoten verkopen.
De hype is komen overwaaien uit de Verenigde Staten en Engeland waar veel scholen het rondtollende ding inmiddels uit de klas hebben verbannen. In Nederland is deze week op een middelbare school in Nijmegen al een exemplaar afgenomen van een leerling omdat het overlast geeft en de klas te veel afleidt.
Terwijl de fidget (friemel) spinner (draaier) juist zulke positieve eigenschappen schijnt te hebben. Het dingetje helpt tegen stress, bevordert de concentratie, en is zeer geschikt voor kinderen met ADHD en autisme, zo staat in een begeleidende tekst op bol.com, een van de online verkopers in Nederland van het gewilde speeltje.
Gebruikers steken hun vinger in een van de openingen van de spinner die vervolgens in je hand gaat draaien. Er zijn eerder producten op de markt gebracht die helpen tegen stress, zoals de bekende knijpballetjes en de tangle, een kneedbaar voorwerp dat door de doorlopende beweging een gevoel van oneindigheid oproept. De tangle wordt meer gezien als leermiddel dan als speeltje. Het laatste lijkt niet te gelden voor de fidget spinner, waarvan de recente opmars opmerkelijk is.
Patent
De voorloper van dit speeltje werd namelijk twintig jaar geleden al ontwikkeld door de Amerikaanse Catherine Hettinger uit Florida. Haar uitvinding sloeg niet aan en ze had geen geld genoeg om de administratiekosten voor het patent te verlengen, een bedrag van 400 dollar. Dat verliep daardoor in 2005. De Amerikaanse broers Matthew en Mark McLachlan brachten de uitvinding weer tot leven, in een iets andere vorm, een friemelkubus, een zeskantig voorwerp met knopjes waarop gedrukt kan worden. Ze wilden via een kickstart 15.000 dollar ophalen. Maar na een paar weken hadden ze al drie miljoen bij elkaar, en nog later stond de teller al op ruim zes miljoen dollar.
Niet verbitterd
Catherine Hettinger, de geestelijk moeder van het friemelapparaatje is niet eens verbitterd, dat zij geen cent aan haar uitvinding heeft verdiend. ,,Nee”, zei ze vorige week tegen The Guardian. ,,Ik ben blij dat mensen nu begrijpen dat ik iets heb bedacht dat goed werkt.”
Misschien werkt het wel te goed. In het onderwijs overheerst de opvatting dat je kinderen die de neiging hebben tot friemelen en frutselen zeker niet moet tegenhouden. Maar te gek kan ook, zoals deze week op de school in Nijmegen. Het exemplaar dat daar door een leraar werd ingenomen was opgeleukt met flikkerende lichtjes.
HMC, 13 mei 2017