Herdenken

Een opnieuw wegens corona lege Dam, komende dinsdagavond 4 mei, betekent allesbehalve een lege herdenking. Het draagvlak voor 4 en 5 mei is vrijwel onaangetast in Nederland, zo blijkt uit het Nationaal Vrijheidsonderzoek 2021.

Het in opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei uitgevoerde onderzoek onder 1.500 Nederlanders geeft aan dat 85 procent van de Nederlandse bevolking de Nationale Herdenking belangrijk of zelfs heel belangrijk vindt.

De oorlog is al lang voorbij, maar de verhalen over de oorlog zijn onuitputtelijk. Ze moeten ook verteld worden, zo bevestigt het onderzoek: acht op de tien Nederlanders vinden dat we nog steeds kunnen leren van de gebeurtenissen die destijds plaatsvonden. Ook is men ervan overtuigd dat de oorlog van invloed is op de Nederlandse identiteit.

De weekendbijlage van deze krant staat vandaag voor een groot deel in het teken van 4 en 5 mei, met een opmerkelijke bijdrage van de Haarlemse schrijver Jan de Roos. Hij heeft onbekende bronnen ingezien, materiaal dat een nieuw licht kan werpen op de vraag waarom oorlogsmisdadiger Klaas Carel Faber, die eind 1952 uit de gevangenis van Breda ontsnapte, als vrij man kon blijven leven in Beieren tot zijn dood in 2012. De schrijver stuit op tegenwerking van de Nederlandse justitie bij het publiceren van een boek hierover.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel zal dit jaar op Bevrijdingsdag de 5 mei-lezing houden, via een videoverbinding vanuit Berlijn. Het is niet de eerste keer dat een Duitse politicus de 5 mei-lezing houdt. De Duitse bondspresident Joachim Gauck ging Merkel voor. Een terecht spoor, om op deze manier gezamenlijk bij de bevrijding stil te staan. Duitsland is een rechtsstaat die het oorlogsverleden op een fatsoenlijke manier heeft verwerkt.

De weigering om, teruggrijpend op een Hitlerwet, Faber aan Nederland uit te leveren of de man zelf in Duitsland te berechten laat dit onverlet. Maar belemmering van geschiedschrijving, dreigen met een publicatieverbod, is ongepast. Justitie mag de zaak zelf dan wel na Fabers dood als gesloten beschouwen, de onderste steen moet boven. Om ook in dit opzicht nog van de oorlog te kunnen leren.

 Mediahuis, Regionale Dagbladen, Commentaar, 01-05-2021