Xenofobie zit Hongaren in de genen

Vals referendum over migranten

Hongarije is een land met een homogene bevolking, met ruim negentig procent etnische Hongaren op een totale bevolking van bijna tien miljoen zielen. De gediscrimineerde Roma-zigeuners vormen de grootste minderheid. Ook zijn er etnische Duitsers, Slowaken en Kroaten. Al met al redelijk overzichtelijk, zeker in vergelijking met andere EU-landen.
Toch is het land in rep en roep omdat het volgens de verdeelsleutel van de Europese Unie 1292 migranten moet opnemen (iets meer dan 0,01 procent van het inwonertal). Boedapest verzet zich er tegen. Zondag spreekt de bevolking zich in een referendum hierover uit. De verwachting is dat het een luidkeels ‘nee’ zal worden. Eerder al plaatste het land hekken om de toestroom van vluchtelingen in te dammen.
In de door de overheid gesteunde nee-campagne wordt voorgespiegeld alsof Hongarije door Brussel wordt gedwongen een ‘hele stad’ – zo staat het letterlijk op billboards langs de snelweg – aan asielzoekers op te nemen. Er wordt gewaarschuwd voor een toename van seksueel geweld als migranten worden toegelaten. Ze worden gezien als bedreigend voor de christelijke cultuur. The Guardian merkt fijntjes op dat Hongarije meer geld heeft uitgegeven aan de nee-campagne dan aan kosten voor opvang van asielzoekers tot nu toe.
Hongarije maakt de indruk van een naar binnen gekeerd land en dat is het ook. Wel vreemd tegenover de culturele achtergrond die veel rijker is dan die van andere landen in de regio. Hongarije heeft beroemde componisten (Kodály, Bartók, Liszt), wereldberoemde schrijvers en dichters (Márai, Konrád en de onlangs overleden winnaar van de Nobelprijs van de literatuur Kertész).

Onvoldoende

Het land is een van de 35 partners van de Oeso en scoort op de Beter Leven Index van deze organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling hoger dan gemiddeld als het gaat om opleiding. Maar op heel veel andere punten lager dan het gemiddelde. Wat tevredenheid over de eigen leefsituatie betreft geeft de Hongaar zich een onvoldoende, een 5,3, een van de laagste scores binnen de Oeso.
Om de Hongaarse ziel en de krassen daarin te kunnen doorgronden is het onvermijdelijk om bijna honderd jaar terug te gaan in de geschiedenis. In 1920 verloor Hongarije na de Eerste Wereldoorlog volgens het Verdrag van Trianon meer dan 70 procent van zijn grondgebied.
Door het ongekend grote verlies aan territorium raakten vele Hongaren hun baan als ambtenaar kwijt, waardoor de dominantie van joden in de intellectuele beroepen waarschijnlijk nog sterker werd gevoeld. Het leidde in 1920 tot de eerste anti-joodse wet in Europa onder het bewind van de autoritaire Horthy.
De in 1920 ingevoerde Numerus Clausus-wet – de tijd van nazi-Duitsland ver vooruit – beperkte de toegang van joodse Hongaren tot de universiteiten drastisch. Het was het begin van een reeks anti-joodse wetten, een door de staat gesanctioneerde vorm van antisemitisme, uitmondend in de deportatie van ruim 400.000 joden in 1944. Let wel, het waren Hongaren die Hongaren deporteerden, het waren Hongaren die Hongaren doodden (de Pijlkruisers die in de getto’s van Boedapest wrede slachtingen aanrichtten).

Hunxit

Dit maakt de stelling dat xenofobie de Hongaar bij wijze van spreken in de genen zit verdedigbaar, als een mix van een onverwerkt oorlogstrauma en revanchistische sentimenten die bijna een eeuw na het Verdrag van Trianon blijven sluimeren. Het stelt de Hongaarse premier Orbán in staat zijn sterk nationalistische koers te varen en over de rug van vluchtelingen zijn onderhandelingspositie met Brussel te versterken. Hier en daar wordt pathetisch in Hongarije geroepen dat het dappere land de Europese cultuur juist beschermt door ‘vreemde elementen’ tegen te houden. Volkomen misplaatst gezien de periode 1920-1945, zwarte bladzijden die vaak toegedekt blijven. Als het land niet wil meewerken aan de oplossing van het Europese vluchtelingenprobleem, dan is een Hunxit daarvoor een betere oplossing, of in het hedendaagse gangbare verheven Haagse politieke jargon: pleur-op.
Helaas kan de afbrokkelende EU zich zo’n principieel standpunt niet permitteren.

HMC, opinie, 27 sept 2016

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Internationaal