Schaakmecenas
Niets was gewoon aan Joop van Oosterom, ook zijn dood niet. En dan vooral de manier waarop zijn overlijden pas maanden later bekend is geworden.
Vrijdag meldde Quote op basis van een ‘bron’ dat de miljardair, succesvol ITC-ondernemer en schaaksponsor, in Monaco was overleden, ‘enige tijd geleden’. ’s Avonds bracht NOS Teletekst het nieuws zonder voorbehoud, met een concreet tijdstip: half oktober 2016.
,,Maar hij staat nog steeds op de ledenlijst.” Verwarring bij het Hilversums Schaakgenootschap, waarvan Van Oosterom tientallen jaren (ere)lid was. Een club die hij privé royaal sponsorde, dertig jaar lang tot aan vier landskampioenschappen toe. Niemand begrijpt waarom in oktober 2016 door de familie geen ruchtbaarheid aan het overlijden is gegeven.
Johannes Jacobus van Oosterom werd op 12 december 1937 in Hilversum geboren. Hij bleek al snel een goede schaker. In 1955 werd hij jeugdkampioen van Nederland. ,,Ik wil grootmeester worden, of miljonair”, moet hij toen hebben gezegd. Het eerste is niet gelukt, maar het tweede ruimschoots.
Als jonge medewerker van IBM stelde hij vast dat het veel beter kon met automatiseringsprocessen die in die tijd op gang kwamen. Met andere pioniers richtte hij in 1966 het softwareonderneming Volmac op. Hij liep binnen na de beursgang van het bedrijf, dat later door CapGemini werd overgenomen, waarmee hij nog een keer kon cashen.
Het vermogen groeide verder door succesvolle beleggingen. Quote schat hem op ruim een miljard euro, waarmee hij tot de rijkste Nederlanders behoorde. Hij omringde zich graag met mensen in wie hij wat zag, ook buiten hun discipline. Dat kon een kapper zijn, een tennisleraar, een oogarts, of een slimme economiestudent van de schaakclub.
Hij wist ze aan zich te binden door riante beloningen. In de Volmac-tijd introduceerde hij al een systeem van financiële prikkels voor werknemers, dat goed voor het bedrijf uitpakte.
Wereldtitel
Nadat Van Oosterom gestopt was met werken, vestigde hij zich in Monaco en ging hij zich toeleggen op het organiseren van exclusieve schaak- en biljarttoernooien voor de wereldtop. Biljarten was zijn tweede passie. Zelf zette Van Oosterom zijn zinnen op de wereldtitel correspondentieschaken, waarbij de zetten via de post, tegenwoordig e-mail, worden overgebracht. Twee keer bereikte hij dit doel, waarbij op een bedrijfsmatige manier helpers, sterke (groot)meesters werden ingeschakeld.
Joop van Oosterom had grip op alles, behalve gezondheid. In 1993 kreeg hij een hersenbloeding, waarna zijn gezondheid geleidelijk steeds verder achteruit ging. Zijn plan om zijn triomftocht in het correspondentieschaken vast te laten leggen in een boek werd ingetrokken. Hetzelfde geldt voor een schaaktijdschrift rond topgrootmeester Lev Poloegajevski, destijds een erkend auteur van schaakboeken. Met een redactionele staf rond de Russische schaakprofessor werden al gesprekken gevoerd. Marktonderzoek voor zo’n tijdschrift, waarvan de werktitel ChessPlus luidde, was niet nodig. Geld speelde immers geen rol, het moest een uitgave van bijzondere kwaliteit worden. Maar ook dit project kwam niet van de grond. Poloegajevski overleed in 1995 onverwacht aan een hersentumor. Wederom bleek gezondheid ongrijpbaar, al het andere was maakbaar voor Van Oosterom.
HMC, 7 februari 2017
Joop van Oosterom 1937-2016
HSG is gisteren enigszins overvallen door berichtgeving in de media dat ons erelid Joop van Oosterom op 78-jarige leeftijd is overleden. Als datum van overlijden wordt half oktober 2016 genoemd.
Joop van Oosterom heeft veel voor HSG en de schaaksport in het algemeen betekend. Dertig jaar lang was hij clubsponsor van HSG. Dit heeft onze vereniging vier landskampioenschappen gebracht, de vier gouden jaren vanaf seizoen 2007-2008. Zeven keer veroverde HSG de KNSB-beker.
Financieel stelde hij de club in staat sterke spelers aan te trekken. Grote namen als Ljubojevic, Poloegajevski, Seirawan en natuurlijk de drie Polgar-zusjes. Ook jonge Nederlandse talenten als Jan Smeets, Erwin l´Ami, Daniel Stellwagen en later Robin van Kampen werden naar HSG ‘gehaald’ om zich, omringd door sterke ervaren grootmeesters, verder te kunnen ontwikkelen. Zelfs een enorm schaaktalent uit Noorwegen, ene Magnus Carlsen, de huidige wereldkampioen, heeft een keer voor HSG in de Nederlandse clubcompetitie gespeeld.
Joop van Oosterom, broer Henny (staand) kijken naar de partij van Graaf van den Bosch.
Joop was ook zelf een sterk schaker, hij werd in 1955 jeugdkampioen van Nederland. In het correspondentieschaak behaalde hij later zelfs twee keer de wereldtitel. Hij was jarenlang een vaste kracht van HSG 1, samen met zijn broer Henny. In de periode 1954 tot 1966 veroverden de broers vier keer het clubkampioenschap intern bij HSG, Henny drie keer.
Daarnaast ontwikkelde Joop zich tot schaakmecenas, waarbij hij toernooien sponsorde, vaak met een afwijkende formule. Behalve zijn eigen club HSG ondersteunde hij zakelijk ook gedurende een lange periode meervoudig landskampioen Volmac Rotterdam.
Volmac is het softwarebedrijf dat hij met anderen in 1966 heeft opgericht. Het succes van dit bedrijf bracht hem tot miljardair. Een deel van zijn vermogen wendde hij aan voor zijn twee grote passies: schaken en biljarten.
In 1993 werd Joop getroffen door een ernstige ziekte, waarvan hij niet meer volledig kon herstellen.
Behalve erelid van HSG was Joop ook erelid van de KNSB en wereldschaakfederatie FIDE. Ook vielen hem onderscheidingen uit de biljartwereld ten deel. Achttien keer organiseerde hij een fameus biljarttoernooi dat ´het kleine wereldkampioenschap´ werd genoemd.
Aan de sponsoring van HSG kwam in 2011 wegens een verslechterende gezondheid een einde.
HSG zal Joop later passend herdenken.Voor dit moment gaan onze gedachten uit naar zijn familie.
Website HSG, 4 februari 2017