Een pakketje met een smetje

Grote kans dat de sinterklaassurprise in de schoen van heel veel lieve kinderen in Nederland zijn bestemming heeft bereikt via een sorteercentrum voor de pakketbezorging. Sinterklaas heeft in de afgelopen vijf weken online voor 358 miljoen euro aan cadeautjes besteld, zo meldt de branche, ruim 25 procent meer dan vorig jaar.
Online inkopen doen is populair vanwege het gemak en de relatief geringe kosten van bezorging, vaak ook nog eens gekoppeld aan een goede retourservice als het product niet aan de verwachtingen voldoet. De klant is de grote winnaar in deze markt die ondanks moordende concurrentie toch lucratief is. Dan moet er ook een grote verliezer zijn, en die is er ook: het personeel in de sorteercentra plus de pakketbezorgers zelf. Vaak zzp’ers in een schijnconstructie. Velen zijn volledig afhankelijk van één opdrachtgever, bij wie ze echter niet in loondienst zijn.
Een verslaggever van onlineplatform De Correspondent kreeg geen toestemming van PostNL om een bezoek te brengen aan het sorteercentrum in Kolham, Groningen. Voor een reportage was hij aangewezen op gesprekken met werknemers. Hieruit komt het volgende beeld naar voren: onder bedreiging van een strafkorting worden werklozen een leer-werktraject van drie maanden ingezogen. In de praktijk komt de instructie voor simpel sorteerwerk neer op een halve middag, daarna werken ze als volwaardige krachten met behoud van uitkering. Na drie maanden krijgen ze een uitzendcontract voor negen maanden, tegen het minimumloon.
PostNL betaalt het reïntegratiebureau van de gemeenten Slochteren en Hoogezand-Sappemeer die de werklozen naar het werk heeft bemiddeld. Het beursgenoteerde postbedrijf heeft zo goedkope werknemers. De gemeenten besparen op de bijstandsuitkeringen. Het loon kan worden aangevuld tot bijstandsniveau. De werklozen komen echter niet voor een vast contract in aanmerking: hoger salaris en meer rechten passen niet in het verdienmodel dat overigens niet alleen voor PostNL geldt.
De winst gaat natuurlijk naar de aandeelhouders, heet het dan vaak. Dat geldt slechts beperkt in het geval van PostNL dat zijn aandeelhouders al sinds 2011 geen dividend meer kon uitbetalen. De winstuitkering is pas dit jaar hervat. Nederland verstuurt steeds minder post, pakketjes moeten de teruglopende inkomsten compenseren. Pensioenverplichtingen uit het verleden, toen op het eerzame beroep van postbode nog een bestaan was te bouwen, vormen ook nog eens een zware last voor het bedrijf, waarvan de beurskoers sterk is achtergebleven.
PostNL claimt maatschappelijk verantwoord te ondernemen, hetgeen ook tot uiting lijkt te komen in de samenstelling van de raad van commissarissen: met onder anderen PvdA-prominent Jacques Wallage en ex-vakbondsvrouw Agnes Jongerius. Maar het beleid van wegwerppersoneel is pure uitbuiting, gefaciliteerd door de lokale overheid die er zelf beter van wordt. Ook het salaris van ceo Herna Verhagen, 1,4 miljoen euro in 2016, bevindt zich voor een bedrijf dat zich sociaal wil profileren op veel te grote afstand van de schamele 800 euro die PostNL werknemers in sorteercentra maandelijks betaalt.

HMC, Opinie, 5 december 2017

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Politiek/Samenleving