Toch volop reden voor PFAS-paniek

Was het paniekvoetbal, de titel die het vaakst boven commentaren over de onwerkbare PFAS-norm stond? Of voerde staatssecretaris Stientje van Velthoven deze zomer gewoon de wet uit?
De norm is nu met een factor 8 versoepeld, van 0,1 naar 0,8 microgram per kilo grond, een norm die gemeenten en provincies overigens mogen verruimen op basis van eigen metingen. Zo hanteert Noord-Holland een grenswaarde van 1,5 microgram. Dit pleit op het eerste gezicht niet in het voordeel van de bewindsvrouw.
Bouwprojecten kwamen door haar wettelijke voorzorgsmaatregel stil te liggen. Want 0,1 microgram is de laagst meetbare hoeveelheid die je in elke spade met opgeschepte Nederlandse aarde waarschijnlijk wel tegenkomt. Door de ruimere norm kunnen veel projecten nu worden hervat. De bouwsector hoopt dat verdere aanpassingen volgen als wetenschappelijk onderzoek aantoont dat dit kan. Dat laatste is de vraag, er is alle aanleiding voor gepaste PFAS-paniek. Het chemische bedrijf Chemours in Dordrecht kreeg deze maand opnieuw vergunning om jaarlijks maximaal 5 kilo GenX, een stof uit de PFAS-familie, direct op het oppervlaktewater te lozen.
Vijf kilo lijkt misschien niet veel, maar we hebben het omgerekend wel over 5.000.000.000 microgram. Veel microgrammen om te verdelen over de Nederlandse grond, waarbij de grens van 0,8 microgram te gemakkelijk binnen bereik lijkt. Enkele jaren geleden kreeg het bedrijf zelfs nog vergunning voor het direct lozen van 6400 kilo. En dit is nog maar één bron van één bedrijf van de totale PFAS-vervuiling, die ook door indirecte lozingen, via de lucht en import uit het buitenland via het slib in de grote rivieren enorm om zich heen heeft gegrepen. PFAS zit onder meer in anti-aanbaklagen, waterafstotende kleding en blusschuim.
Het besluit blijkt achteraf niet nodig en was ongelukkig getimed, vrijwel gelijktijdig met de stikstofperikelen waarover nu ook een akkoord op hoofdlijnen lijkt te zijn bereikt. Voor bezorgdheid op zich is er alle reden. Het is juist te betreuren dat de ‘paniek’ niet jaren eerder uitbrak, toen de eerste signalen er al wel waren, met name vanuit de VS. Aanpak bij de bron, een Europees PFAS-verbod is nu de belangrijkste urgente vervolgstap.

Mediahuis Regionaal, Analyse, 30 november 2019 

Malieveldprotest

Heel Nederland staakt of demonstreert: in november de leraren en het ziekenhuispersoneel. Maar eerst, morgen roeren na de boeren de bouwers zich in Den Haag op het Malieveld.
Te hoge werkdruk en te lage salarissen domineren de novemberstakingen. Voor de bouw en het baggerwezen zijn dit morgen juist geen actiepunten. Hand in hand eisen werkgevers en werknemers primair te mogen doen waar ze goed in zijn: hard werken, voor het voortbestaan van het bedrijf en behoud van de werkgelegenheid.
Nederland zit voor hen ‘op slot’ door de stikstof- en PFAS-impasse waardoor projecten zijn stilgelegd en personeel naar huis is gestuurd. De actievoerders hebben een punt: in tegenstelling tot de boeren zijn bouwbedrijven beperkt verantwoordelijk voor de stikstofproblematiek. Ook verontreinigen ze de bodem niet, toch mogen ze geen grond meer verplaatsen omdat die door een nieuwe norm te vervuild is. Niet de vervuiler betaalt (de chemische industrie) maar onschuldige derde partijen.
Genoeg reden voor de politiek om morgen goed naar de sectoren te luisteren. Voor het terugdringen van de woningnood en de ondergrondse doorstroming van Nederland is het gewenst dat bouwers en baggeraars hun taken snel kunnen hervatten.

Ze hebben geen gelijk met hun roep om minder regels. Kern van het probleem is juist dat er geen strenge regels zijn. Te lang is het afwentelprincipe gehanteerd, waarbij de gevolgen van vervuilende productie op het bordje van de samenleving zijn beland. Op het gebied van klimaat, natuur en milieu en volksgezondheid zijn de grenzen bereikt (of zelfs al overschreden).

HMC, Commentaar 29 oktober 2019

40.000 burgers Australië

naar rechter om PFAS-vervuiling

Australië maakt zich op voor een gecoördineerde rechtszaak namens 40.000 burgers tegen de overheid in verband met PFAS-vervuiling, zo is gisteren bekend geworden.
Het is de grootste groepsvordering (class action) in de geschiedenis van de Australische rechtspraak. De burgers, uit alle delen van Australië, claimen dat de vervuiling van de grond waarop ze wonen en werken, heeft geleid tot waardedaling van hun huizen. Ook vrezen ze nadelige gezondheidseffecten doordat ook het leidingwater is besmet. In het bloed van kinderen zijn hoge concentraties van de giftige PFAS-stoffen aangetroffen.
De vervuiling is veroorzaakt door blusschuim dat veel is gebruikt op militaire bases in de nabijheid waarvan de gedupeerden wonen. Blusschuim is een van de vele toepassingen van PFAS dat ook gebruikt wordt in vet-, water- en vuilafstotende producten.
In Nederland lijkt PFAS-vervuiling plotseling uit de lucht te komen vallen, maar het probleem speelt internationaal al tientallen jaren. Onder druk van het bouwprotest wordt nu onderzoek gedaan naar een minder strenge norm die werkbaar is voor bouwers, baggeraars en hoveniers.
De strenge norm is ingesteld door staatssecretaris Stientje van Velthoven van Infrastructuur en Waterstaat die hierdoor hevig onder vuur is komen te liggen. Zij baseerde zich op het ‘voorzorgsprincipe’, een juridische beleidsmaatregel die wordt gekozen als ernstige of onomkeerbare schade aan de samenleving of het milieu niet is uit te sluiten.

HMC, buitenland, 31 oktober 2019