Polder lust gratis geld nog niet

Idee basisinkomen bereikt Witte Huis

Het woord basisinkomen komt zeven keer voor in de concept-verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. Niet een keer bij VVD, SP, PVV, CDA, ChristenUnie, 50Plus, SGP en Denk. Een keer valt de term bij PvdA en GroenLinks, twee keer bij D66 en drie keer bij de Partij voor de Dieren.
Nee, de polder is nog niet toe aan gratis geld voor iedereen. Des te verrassender is het dat het begrip wel is doorgedrongen tot het Witte Huis in Washington. Ook in Silicon Valley in Californië waar veel grote technologiebedrijven zijn gevestigd, is het een hot item.

Obama

De Amerikaanse president Obama sprak onlangs de verwachting uit dat invoering van het basisinkomen, en wel in de onvoorwaardelijke variant, binnen tien tot twintig jaar serieus besproken zal worden. Obama deed zijn uitspraken in een interview met Wired, een Amerikaans maandblad over technologie, wetenschap en economie. Volgens de scheidende president van de VS zal de maatschappij opnieuw uitgevonden moeten worden door de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI). Dit zal gepaard gaan met een enorm verlies aan banen.
In 2013 voorspelden de Oxford-professoren Carl Frey en Michael Osbourne dat de komende twintig jaar machines 47 procent van de banen zullen overnemen. Sam Altman, de baas van Y Combinator, een motor achter startups als Dropbox, Airbnb, Reddit – bedrijven die inmiddels miljarden waard zijn – is ervan overtuigd dat het onvoorwaardelijk basisinkomen straks niet eens meer onderwerp van debat zal zijn. ,,Het is het enige systeem dat overblijft.”
Het basisinkomen, of een afgeleide vorm daarvan, wordt nu nog vaak gezien als een utopie van mensen die dromen van een betere wereld. Volgens de meeste economen is het te duur.

Lui

Een door de overheid gegarandeerd inkomen maakt mensen alleen maar lui, is een andere standaardreactie. Dat neemt niet weg dat in veel landen experimenten gaande zijn. Ook in Nederland, in steden als Groningen, Utrecht, Wageningen en Tilburg.
In hun concept-verkieingsprogramma’s omarmen PvdA, D66 en GroenLinks deze initiatieven die een basisinkomen-light behelzen en meestal beperkt blijven tot mensen in de bijstand. De drie partijen juichen experimenten met de sociale zekerheid toe.
Als enige is de Partij voor de Dieren voorstander van een gefaseerd in te voeren (onvoorwaardelijk) basisinkomen voor iedereen. Ze roept op tot serieus onderzoek hiernaar.
Hiermee loopt de kleine partij voor de muziek uit. Nederland is nog niet toe aan een vloer die grote groepen ‘onrendabelen’ in de toekomst beschermt tegen armoede. Je mag wel hopen dat geluiden uit andere delen van de wereld tot de politiek in de polder doordringen. Het gevaar bestaat dat de technogische ontwikkelingen veel sneller gaan dan de denktanks van de partijen kunnen bijhouden.

HMC, opinie, 26 november 2016

Naschrift JES:

1. Het verkiezingsprogramma van de Vrijzinnige Partij van Norbert Klein bevatte een uitgewerkt voorstel voor invoering van het onvoorwaarderlijk basisinkomen.
2. Antoinette Hertsenberg (consumentenprogramma Radar) startte eind mei 2017 een petitie voor een experiment met een basisinkomenvariant, gericht op werkloze 55-plussers.

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Economie