Botsende belangen

De Volkskrant gaat in beroep tegen de uitspraak van de rechter waarbij de krant een boete van 1500 euro (de eis was het tienvoudige bedrag) moet betalen voor het plaatsen van een foto. Hierop was duidelijk herkenbaar een man met een moslimachtig uiterlijk afgebeeld. Dat gebeurde op de voorpagina met als nieuwsaanleiding de verscherpte controle rond luchthaven Schiphol op 15 augustus, met als kop ‘Is Schiphol nog wel veilig?’
De afgebeelde man stapte naar de rechter wegens inbreuk op zijn privacy, schending van het portretrecht, en ‘framing’ van berichtgeving over moslims.
Wat weegt zwaarder? Het recht op privacy of het recht op vrije nieuwsgaring en de vrijheid van meningsuiting? Dat was zo’n beetje de belangenafweging die de rechter moest maken.
De rechter heeft een verstandig besluit genomen, waarbij de principiële kant van de zaak enigszins wordt vertroebeld door de slechte kop bij het verhaal, de eigenlijke boosdoener. De zaak zou principieel interessanter zijn als het nieuws onder een minder speculatieve titel zou zijn gebracht. De foto overschrijdt een grens, juist (en misschien wel alleen) in combinatie met de kop. Media horen het recht te hebben te fotograferen in de openbare ruimte, maar dat recht is wel beperkt als iemand wordt gedwongen de raam van zijn auto te openen om een zwaar bewapende marechaussee te woord te staan. Het betreft hier een individuele zaak tegen de achtergrond van mogelijke stigmatisering van een islamitische bevolkingsgroep.

Profielen

Heel anders is een andere privacyzaak die deze week de aandacht vroeg. Hierbij begluren bedrijven internetgebruikers. Ze verzamelen gegevens voor het maken van profielen, waarmee veel geld mee is te verdienen. Dat gebeurt achter je rug. Meestal met toestemming die gemakshalve wordt gegeven, aangezien het nauwkeurig lezen van de voorwaarden een zee van tijd kost. In ‘Je hebt wél iets te verbergen’ beschrijven Dimitri Tokmetzis en Maurits Martijn na jaren van onderzoek de verborgen economie van het internet, met Google en Facebook als grote spelers, maar ook criminelen en overheden roeren zich.
Niet duidelijk is wat je tegen deze gluurders en stalkers kunt doen. Bewustwording kan helpen. Klokkenluider Edward Snowden heeft het zo mooi geformuleerd: ‘Zeggen dat je niet geeft om je recht op privacy omdat je niets te verbergen hebt, is niet anders dan zeggen dat je niet om de vrijheid van meningsuiting geeft, omdat je toch niets te zeggen hebt’.

HMC, opinie, 17 september 2016

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Economie