Revolutie zonder barricades

Hangt er een revolutie in de lucht? Je zou het niet denken na zo’n zonnig weekend met overal volle terrassen met vrolijke mensen. Maar wie wat verder om zich heen kijkt, vangt signalen op die toch in die richting wijzen.
Wat opvalt, is dat Ewald Engelen terug is, de bevlogen financieel geograaf die zich flink roerde in de jaren na de uitbraak van de crisis in 2008. Na een ernstige uitglijder rond zijn boek ‘De Schaduwelite’ (2014) werd het stil rond hem. Bij het boek was een namenlijst gevoegd van prominente Nederlanders die willens en wetens zouden hebben gelogen over de crisis. Er klopte weinig van, het bleek een publiciteitsstunt van de uitgever waardoor de auteur flinke reputatieschade opliep en zich uit het publieke debat terugtrok.
Met Marianne Thieme, fractieleider van de Partij van de Dieren, schreef Engelen nu het boek ‘De kanarie en de kolenmijn’.
Bij de presentatie onlangs riep hij met gebalde vuist op tot revolutie, ten teken dat hij zijn persoonlijke crisis achter zich heeft gelaten.

Jeugd

Een ander signaal: volgens opiniemaker Rutger Bregman, pleitbezorger van de invoering van een basisinkomen, broeit er iets in de wereld. De jeugd is volgens hem weer links aan het worden, getuige ontwikkelingen in Frankrijk en de Verenigde Staten. Internationaal wint de purpose economy – de betekenis-economie – terrein. Hierbij zijn winst en groei niet meer het uitgangspunt, maar echte welvaart en geluk.
De voormalige Griekse minister van financiën Varoufakis roert zich met zijn nieuwe linkse beweging Diem25. In ons land is het manifest De Grote Transitie gepubliceerd, met een tienpuntenplan voor een duurzame en solidaire economie. Op 1 staat: beperk de verschillen in koopkracht en vermogen. Ongelijkheid is slecht voor de democratie, economie en het milieu. Onder anderen oud-D66-leider Jan Terlouw is bij deze beweging betrokken.

Excessen

De vraag dringt zich op hoe de beoogde omwenteling zich zal gaan voltrekken. Engelen richt zijn pijlen op de globalisering en schuldverslaving, excessen van het kapitalisme die volgens hem tot een moderne vorm van feodalisme hebben geleid. Waarbij machtige, grote internationale bedrijven praktisch boven de wet staan, ze vestigen zich daar waar de fiscale voordelen het grootst zijn, de politiek kijkt machteloos toe.
Het is niet de bedoeling dat we de barricades op gaan, dat is iets van vroeger. De nieuwe revolutie is een revolutie in denken en doen. De mens is machtiger dan hij denkt, in zijn rol als werknemer, consument, staatsburger en aandeelhouder (via het pensioenfonds).
Dat het roer om moet, daarvoor lijkt wel een breed draagvlak te vinden. Denken is niet het probleem, maar doen des te meer.

HMC, opinie, 10 mei 2016

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Internationaal