Smoking gun in strafzaak?

Kan een tabaksproducent, die een door de overheid goedgekeurd product op de markt brengt, toch worden vervolgd voor een ernstig misdrijf? Die vraag wacht op beantwoording bij het openbaar ministerie in Amsterdam.
Het OM moet beoordelen of het tot een strafproces komt tegen vier tabaksproducenten in Nederland, na de aangifte die is gedaan door twee personen en – inmiddels – twee instanties. Volgens de aangevers is er enerzijds sprake van poging tot moord cq. doodslag en/of poging tot zware mishandeling met voorbedachten rade en anderzijds van valsheid in geschrifte.
Dat sigarettenfabrikanten producten op de markt brengen die de gezondheid van de gebruikers ondermijnen is eerder onderwerp van rechtszaken geweest, waarbij het meestal ging om eisen tot schadevergoeding na nadelige gevolgen voor de gezondheid van rokers. Dat de fabrikanten op grond van crimineel gedrag achter de tralies moeten, is een nieuwe benadering.

Draagvlak

De aangifte is afkomstig van twee zieke rokers, Anne Marie Veen die aan longkanker lijdt en Lia Breed die ernstige COPD-klachten heeft, een chronische longziekte. Anne Marie Veen is vorig jaar de beweging Sick of Smoking gestart, waarbij zich inmiddels meer dan 20.000 mensen hebben aangesloten, via een stem tegen de tabaksindustrie op de website sickofsmoking.nl. De twee instanties zijn de Stichting Rookpreventie Jeugd en – sinds vorige week – KWF-Kankerbestrijding, waarmee het draagvlak belangrijk is verbreed.
De vraag of het daadwerkelijk tot een proces komt, is niet makkelijk te beantwoorden, maar kansloos lijkt de aangifte niet. De aangevers, die worden bijgestaan door strafrechtadvocate Bénédicte Ficq, voeren aan dat roken geen vrije keuze is. De sigaret is zo ontworpen om gebruikers zo snel mogelijk verslaafd te maken door toevoegingen (suiker, drop, honing), stoffen die bij verbranding giftige verbindingen kunnen vormen. Ernstige gezondheidsklachten zijn volgens de aangifte te beschouwen als zwaar lichamelijk letsel en opzettelijke benadeling van de gezondheid die is toe te rekenen aan de tabaksproducenten.
Spitsvondig bedacht, maar wat nog ontbreekt is een smoking gun (het object dat dient als onomstotelijk bewijs). Hiervoor brengen de aangevers de ‘sjoemelsigaret’ in stelling, ter onderbouwing van het delict valsheid in geschrifte. De sjoemelsigaret is een mooie vondst, naar analogie van de sjoemeldiesel, het gerommel met emissiewaarden van auto’s, waarmee miljoenen automobilisten zijn misleid.

Metingen

Ook met de ‘emissiewaarden’ van de sigaret wordt gerommeld. Door minuscule ventilatiegaatjes in de sigaret zijn de uitkomsten van wettelijke metingen lager dan de maximaal toegestane waarden. Maar in de praktijk zijn de waarden tot zelfs 2,5 keer hoger. Dat wordt verklaard doordat de tests worden uitgevoerd met een rookmachine, waarbij de ventilatiegaatjes de metingen beïnvloeden. Maar bij het roken sluit de mens met zijn vingers of lippen deze gaatjes af, waardoor de roker toch meer schadelijke stoffen binnen krijgt dan de toegestane maximale waarden.
De tabaksbranche heeft laconiek op de aangifte gereageerd en spreekt van een actie die primair publiciteitsdoelen dient. Maar als het openbaar ministerie de nieuwe theorie over de sjoemelsigaret voldoende gefundeerd acht, dan heeft de sector wel degelijk een probleem.

HMC, opinie, 1 april 2017

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Duurzaam