De taal als bron van het kwaad

Opmars KI vergt zuivering spelling

De taal behandelt mannen en vrouwen niet altijd gelijkwaardig en mist vaak ook de nuance om mensen geslachtsneutraal aan te spreken, een wens die steeds vaker wordt geuit. Soms is de oplossing simpel. De NS spreekt sinds begin dit jaar klanten niet meer aan met ‘Dames en heren’, maar met ‘Beste reizigers’.
In andere talen is het niet zo eenvoudig, omdat meervoudsvormen een mannelijke en vrouwelijke vorm hebben, zoals in het Frans. Voeg daarbij de grammaticale regel dat ‘mannelijk overheerst vrouwelijk’, en je hebt een probleem. Een groep mensen dient in de Franse taal altijd aangeduid te worden met het mannelijk persoonlijk voornaamwoord ‘ils’ en niet met het vrouwelijke ‘elles’. Zelfs als vrouwen in het gezelschap dik in de meerderheid zijn.
Op initiatief van de Franse Hoge Raad voor de Gelijkheid tussen Mannen en Vrouwen is een ‘inclusieve’ spelling bedacht voor meervoudsvormen die in de nieuwe schrijfwijze een mannelijke en een vrouwelijke variant krijgen. Voorbeeld: In plaats van ‘citoyens’ (burgers) is ‘citoyen.ne.s’ voorgesteld. Al snel werd duidelijk dat het middel erger was dan de kwaal, door de puntjes midden in een woord en de extra letters. Onleesbaar, ontwrichtend. De Académie Française, sprak zelfs van een ‘dodelijke bedreiging’ voor het Frans. De taalkundige ‘correctheid’ werd ook de Franse regering te gortig. Premier Philippe deed de aanvankelijk omarmde inclusieve spelling weer in de ban.
Je kunt je afvragen voor welk probleem een vrouwvriendelijke spelling de oplossing is. Al te letterlijk hoeven we de schrijfwijze immers niet te nemen, want we weten natuurlijk best wel dat in zo’n geval m/v wordt bedoeld.
Toch is er een andere noodzaak om te overwegen de spelling op dit punt snel te herzien: de opmars van toepassingen van kunstmatige intelligentie. De ontwikkelingen gaan zo snel dat over ruim tien jaar al rekening is te houden met een rol vantechnologie in de rechtspraak, in eerste instantie in een beslissingsondersteunende rol. De eerste rechtsprekende computer dient zich volgens wetenschappelijke prognoses omstreeks 2035 aan. Gevoed met vrouwonvriendelijke spelling en grammatica, die nu eenmaal bestaat, kan dat ongewenste seksistische uitkomsten geven bij toepassing vanzelflerende systemen.
De vraag in hoeverre kunstmatige intelligentie een zegen of een bedreiging voor de mensheid zal zijn, verdient hoge prioriteit. De Verenigde Arabische Emiraten is het eerste land met een minister voor kunstmatige intelligentie. Een voorbeeld dat navolging verdient.

HMC, Opinie, 17 februari 2018

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Politiek/Samenleving