Wanhoop, onmacht en vragen

Is de schokkende foto van Aylan inderdaad de ’game- changer’ in de vluchtelingencrisis? In brede kring, maar vooral in de media, wint de gedachte terrein dat de iconische foto het debat kan doen kantelen en een oplossing dichterbij kan brengen. Bieden de hartverwarmende reacties van bekende en onbekende Nederlanders een oplossing of zijn het druppels op de gloeiende plaat? Een kille rationele analyse van het probleem stemt somber.

Het woord vluchtelingencrisis suggereert tijdelijkheid en de aanwezigheid van een oplossing voor het probleem. Welke opties zijn er, in theorie? De volgende inventarisatie lijkt redelijk compleet.

1. Aanpak bij de bron.
2. Ruimhartige opvang in Europa.
3. Opvang in de regio.
4. Opvang bij de entreeplekken in Europa.
5. Europese grenzen dicht.

Laten we ze een voor een onder de loep nemen, maar eerst iets algemeens. Het probleem vergt een krachtdadige aanpak. We hebben de Verenigde Naties, dit instituut zou een sterke ‘wereldregering’ kunnen zijn, maar kan die rol door strijdigheid vanbelangen en vetomechanismen niet waarmaken. Ook voor de Europese Unie geldt dat het geheel van de unie helaas niet meer is dan de som van de samenstellende delen, integendeel zelfs. Verdeeldheid staat een efficiënte aanpak in de weg. Op nationaal niveau missen we gezaghebbende leiders, politici schipperen tussen enerzijds wat ze denken wat nodig is en anderzijds de electorale consequenties van hun standpunten. Ze worden gegijzeld door populisten die de onderbuiken bespelen van een bevolking die amper bekomen is van de financiële en economische crisis en zich al dan niet terecht zorgen maakt over de eigen identiteit.
Daarnaast ontbreekt internationale solidariteit. Saudi-Arabië en andere oliestaten steken geen hand uit naar hun moslimbroeders die het geweld in Syrië ontvluchten. Australië voert een keihard beleid en stuurt alle asielzoekers zonder pardon terug. Ook de Verenigde Staten, Rusland en Japan geven niet thuis in dit dossier.
Kern van het probleem is dat Europa regels heeft voor de opvang van ontheemden, maar tegelijkertijd mensen ontmoedigt hiervan gebruik te maken. Marktwerking, mensensmokkelaars die een verdienmodel met sluiproutes ontwikkelen, doet de rest.
1. Aanpak bij de bron. Impliceert een grondoorlog in Syrië om IS en het wrede regime van Assad uit te schakelen, waarna de rust kan terugkeren (?) en de vluchtelingenstroom uit dit deel van de wereld stopt. Zie het aparte verhaal hieronder.
2. Ruimhartige opvang in Europa. De omvang van de vluchtelingenstroom is op dit moment naar schatting 0,027 procent van de totale Europese bevolking. Dit naakte cijfer moet hanteerbaar zijn voor zeer rijke landen, al zegt het niets over de aantallen die nog kunnen volgen. Brussel toont zich echter machteloos.
3. Opvang in de regio, en het mag ons best wat kosten, aldus de voorstanders van deze optie. In Turkije, Libanon en Jordanië worden al vier miljoen Syrische vluchtelingen opgevangen, dat zijn heel andere aantallen dan de toestroom naar Europa. De mogelijkheden ‘in de regio’ zijn uitgeput.
4. Opvang bij de entreeplekken in Europa. Dit zou de chaotische migratiestromen vandit moment kunnen beperken, maar of het hiervoor niet te laat is en Brussel het eens zal kunnen worden over de verdeelsleutel van de kosten en toewijzingen? Weinig kans.
5. Europese grenzen hermetisch dichttimmeren? Inclusief schietbevel, als ze toch blijven komen?

HMC, Opinie, 5 september 2015

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Internationaal