Magnus Carlsen blijft wereldkampioen

Magnus Carlsen blijft wereldkampioen schaken. Hij won gisteren de elfde partij van zijn uitdager Viswanathan Anand en daarmee de tweekamp met 6,5-4,5. De twaalfde en laatste partij wordt niet meer gespeeld.
De manier waarop de partij gistermiddag werd beslist, is opmerkelijk. De Noor die in het nauw werd gebracht, kreeg de overwinning in de schoot geworpen. Over wat Anand bezielde om in het middenspel een kwaliteit (toren tegen loper) te offeren, zal nog lang worden nagepraat. Er was geen enkele reden voor zo’n desperado-actie. Anand had een gezonde stelling en kon met normale middelen nog proberen zijn voordeeltje uit te buiten.
Carlsen aarzelde geen moment om het offer aan te nemen, hij wist meteen, verklaarde hij later, dat Anand te weinig compensatie zou hebben. In het vervolg speelde hij sterk, opende de stelling om het voordeel van zijn torens tot gelding te brengen. Anand capituleerde op zet 45.
Maar al voor dat moment werden op Twitter felicitaties geuit aan Carlsen van mensen die zich baseerden op de evaluaties van de computers die een spoedige winst voor Carlsen voorspelden. Zo eenvoudig was het voor een menselijk brein zeker niet, maar Carlsen  voerde de partij met vaste hand naar winst. Zijn tweede wereldtitel levert hem 600.000 euro op. De verliezer neemt vier ton mee naar huis.
Anand (44) wekte na het dramatische moment op de 27e zet bij veel van zijn fans medelijden op. Een trieste manier om op deze manier een einde aan een glansrijke carrière te maken, was de teneur van de berichten. Een jaar geleden, toen Anand afstand deed van de troon, werd dat ook opgemerkt, maar hij verraste vervolgens iedereen met een briljante come-back. Of hij dat nog een keer kan opbrengen, is de vraag.
Uiteindelijk is Carlsen, die over een paar dagen 24 wordt, toch met duidelijke cijfers wereldkampioen gebleven. Maar zo duidelijk was het in feite helemaal niet, hij was alleen scherper op de beslissende momenten, maakte minder fouten. De prolongatie van zijn wereldtitel komt overeen met de algemeen uitgesproken verwachtingen dat na Carlsens machtsovername vorig jaar sprake zal zijn van een heus tijdperk-Carlsen. De kenners zagen geen duidelijke kandidaat die de Noor in de nabije toekomst zou kunnen bedreigen. Dat is nu nog steeds zo, maar zijn suprematie is toch minder vanzelfsprekend geworden. Daarvan getuigt niet alleen zijn moeizame overwinning op Anand maar ook zijn optreden in zijn eerste jaar als wereldkampioen.
Een jaar geleden werd de Armeniër Levon Aronian gezien als zijn nieuwe uitdager, maar die is een beetje teruggevallen. Er heeft zich inmiddels een nieuwe kandidaat gemeld, de Italiaan Fabiano Caruana, de huidige nummer twee van de wereldranglijst. Hij heeft echter nog een lange weg te gaan naar het volgende wereldtitelgevecht.
Voorzichtig, heel voorzichtig wordt in dit verband ook de naam van een Nederlandse speler gefluisterd die een rol zou kunnen gaan spelen om de hoogste mondiale schaakeer: Anish Giri. De Rijswijker drong de afgelopen maanden door tot de top tien van de wereld. Maar wat voor Caruana geldt, is nog meer van toepassing op Giri: bijna onmogelijk om zover te komen. Zijn eerste kwalificatietoernooi vorige maand in de nieuwe cyclus om de wereldtitel was geen succes.
Toch ligt het voor de hand dat de eerste wereldkampioen na Carlsen jonger zal zijn dan hij. Het is opgevallen dat hij moeite heeft met spelers die jonger zijn. Zo heeft Giri een positieve onderlinge score tegen Carlsen.
Het Tata-schaaktoernooi in Wijk aan Zee in januari zal een mooie indicatie zijn van de actuele krachtsverhoudingen. Carlsen speelt dit jaar wel en het zal interessant zijn hoe hij zich staande houdt te midden van zijn kandidaat-opvolgers.
Anand zal waarschijnlijk niet van de partij zijn in Wijk aan Zee. Hij hield zich groot op de persconferentie. Zei dat hij beter speelde dan vorig jaar, maar dat Carlsen stabieler was en zijn zenuwen beter onder controle had. Onder luid applaus verliet hij de zaal, hij is niet alleen een groot kampioen maar – in tegenstelling tot veel van zijn voorgangers – ook een groot verliezer.

HMC, 24 november 2014

Startpagina Journalist en Schaker

Overzicht Schaak Wereldkampioenschap